مکانیسم انجام فعل

بارها پیش آمده است که تصمیم های بزرگ فرارویمان داشته ایم و همت بلندی برایش جمع کرده و دل در پس نیت خود بسته ایم اما ....

چرا این همه تلاش و فکر  و تصمیمم باز به در بسته خورده و نیتم تبدیل به فعل نگشته است ؟

ما برای انجام هر کاری باید مکانیسم دقیقی از انسان را درک کرده باشیم                     ( انسان شناسی)

 تا در این کارخانه با تهیه ی مواد اولیه لازم به محصول مورد نظر برسیم                      ( که همان فعل مد نظر ماست ).

بارها پیش آمده است که تصمیم های بزرگ فرارویمان داشته ایم و همت بلندی برایش جمع کرده و دل در پس نیت خود بسته ایم اما ....

چرا این همه تلاش و فکر  و تصمیمم باز به در بسته خورده و نیتم تبدیل به فعل نگشته است ؟

ما برای انجام هر کاری باید مکانیسم دقیقی از انسان را درک کرده باشیم ( انسان شناسی)

 تا در این کارخانه با تهیه ی مواد اولیه لازم به محصول مورد نظر برسیم( که همان فعل مد نظر ماست ).

برای تحقق هر فعل صادره از نیت و تصمیم انسان چهار گام لازم است.

هیچ نیت و مصلحتی به مرحله اجرا نمی رسد مگر آن که این چهار گام را سپری کند.

این چهار گام از قرار زیر است :

1ـ تصور مصلحت          2ـ تصدیق مصلحت          3ـ عزم               4ـ رفع موانع

     در نهایت : فعل محقق می شود.

اگر این چهار مرحله به صورت کامل و دقیق طی شود امکان ندارد نقصی در تحقق فعل صورت گیرد.

پس اگر تصمیم به شروع هر کاری داریم دقت در گذران گام ها ضمانت تحقق فعل ماست.

 

گام اول : تصور مصلحت

تا فرضی برای انجام فعل در نظر نگرفته باشیم نباید منتظر اجرا و انجام فعل باشیم. ما باید در گام اول تصور دقیقی از مصلحتی که انتظار اجرای آن را داریم داشته باشیم. دقت در تصور اولیه، خواسته و شرایط ما را از انجام فعل دقیق تر می کند.  مثلا اگر شما مصلحت  آب خوردن را برای انجام تصور کنید تا تصور دقیقی از آب خوردن نداشته باشید این مصلحت به تحقق نزدیک نمی شود.

 

گام دوم : تصدیق مصلحت  ( کسب آگاهی )

تصدیق در واقع همان تامین فکری و بینش لازم برای تحقق فعل است. معمولا علت عدم انجام مصلحت، در این گام است . تا تصدیق ، تایید و التزامی برای تحقق مصلت فراهم نگردد مصلحت ضمانت اجرایی ندارد ما باید نسبت به مصلحت خویش یقین پیدا کنیم و تنها راه تحصیل یقین کسب آگاهی و بینش فکری است.

چون یقین تشکیکی و مرحله ای است کیفیت انجام یا استمرار  مصلحت نیز تشکیکی خواهد بود. تا من اطمینان و یقین از تشنگی و شدت آن نداشته باشم نباید توقع آب خوردن از خود داشته باشم . هر قدر عطش من بیشتر شود در واقع تصدیق مصلحت آب خوردن در من تقویت شده و ضمانت اجرای فعل بالا رفته است.

 

گام سوم : عزم

بنا به فرمایش امام خمینی ره در کتاب چهل حدیث  عزم امری اختیاری  نیست و اگر دو مرحله ی قبل به صورت دقیق تحقق یافته باشد عزم پیش می آید و به صورت کاملا خودکار و غیر ارادی

معمولا فرض بر این است که ما تصمیم می گیریم ، در صورتی که عزم با گذر از دو گام قبلیِ خود،  به مرحله ظهور می رسد  و پا به عرصه ی اجرا می گذارد. در واقع تازه در این مرحله شما قصد و عزم آب خوردن می کنید و برای تحقق آب خوردن اقدام می کنید.

 

گام چهارم: رفع موانع

بعد از شکفتن عزم در نفسِ انسان، باید درصدد رفع موانع باشیم و به مهیاسازی شرایط بپردازیم رفع موانع همان برنامه ریزی یا اسباب سازی جهت تحقق مصلحت است. برای آب خوردن شاید لازم باشد شما شرایطی را فراهم یا موانعی را برطرف کنید تا آب خوردن صورت گیرد.

 بعد از این چهار گام شما به صورت کاملا مکانیزه منتظر تحقق فعل هستید.

اگر کیفیت انجام احکام دینی هم غرض ما برای تحقق مصلحت باشد توجه به گام ها کیفیت انجام امور دینی را ارتقا می دهد. مثلا اگر اقامه نماز به عنوان مصلحت باشد در گام تصدیق می توان حکمت ها و آثار نماز را مورد توجه قرار دهیم تا اقامه نماز در اوج خود مورد قبول واقع گردد.

 

و اما چند نکته

نکته اول : ترتیب انجام گام ها ضمانت تحقق مصلحت ماست.

نکته دوم: در صورتی که ایرادی به انجام مصلحتی وجود دارد( مصلحت اجرایی نمی شود )  باید به صورت موشکانه کیفیت گذران هریک از گام ها را بررسی کنیم و با اصلاح و تکمیل آن فعل محقق می گردد.

نکته سوم: برای انجام هر مصلحتی باید مصلحت را در قالب گام ها به صورت امری مکانیزه فرض کنیم

نکته چهارم : هر فعلی که صورت می گیرد منشا فکری و اصولی دارد پس برای تحقق فعل بررسی و کنترل منشا فکری یا همان کسب آگاهی ( گام دوم : تصدیق مصلحت ) لازم است.